Hiện nay, có rất nhiều vụ án nghiêm trọng như giết người, đâm chém diễn ra, nhưng khi cơ quan chức năng đều tra thì người phạm tội lại có hồ sơ chuẩn đoán bị bệnh tâm thần. Thậm chí nhiều trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng về kinh tế nhưng đối tượng cũng được cho là có vấn đề về thần kinh.
Mời quí vị cùng phatnguoi24h.com tìm hiểu trách nhiệm hình sự đối với người bị mắc bệnh tâm thần được quy định như thế nào trong Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 trong bài viết dưới đây…
Bệnh tâm thần là một loại bệnh bao gồm nhiều dạng, nhiều mức độ khác nhau. Pháp luật hiện hành có quy định tại Điều 21 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 thì tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự là người thực hiện hành vi thực sự nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình thì không phải chịu trách nhiệm hình sự.
Do đó, người phạm tội được xác định là mất năng lực trách nhiệm hình sự khi thỏa mãn:
Bên cạnh đó, bệnh tâm thần là bệnh lý do rối loạn hoạt động não bộ gây nên những biến đổi bất thường về lời nói, ý tưởng, hành vi, tác phong, tình cảm, … Bệnh tâm thần điển hình bao gồm: rối loạn lo âu, trầm cảm, tâm thần phân liệt, hành vi gây nghiện và rối loạn ăn uống. Căn cứ vào khoản 1 Điều 22 Bộ luật Dân sự năm 2015, khi một người bị tâm thần mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.
Như vậy, theo các quy định trên của pháp luật, người mắc bệnh tâm thần là người mất năng lực hành vi dân sự và mất năng lực trách nhiệm hình sự.
Ngược lại nếu người mắc bệnh tâm thần thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội chỉ bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi thì người đó vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.
Tại Điều 21 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017, đã đưa ra quy định người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình thì không phải chịu trách nhiệm hình sự. Do đó, theo pháp luật hiện hành, người phạm tội khi đang mắc bệnh tâm thần hay một bệnh khác khiến họ bị mất khả năng nhận thức, mất khả năng điều khiển hành vi của mình thì người phạm tội đó sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự đối với tội đã vi phạm.
Để xác định chính xác người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội có mắc bệnh tâm thần hay không, Bộ luật tố tụng Hình sự năm 2015 yêu cầu đây là một trong những trường hợp bắt buộc phải trưng cầu giám định (theo khoản 1 Điều 206). Một người vì mắc bệnh tâm thần nên họ bị mất khả năng điều khiển và người đó bị mất khả năng điều khiển do họ mắc bệnh tâm thần. Bệnh lý của người thực hiện hành vi phạm tội phải được một Hội đồng giám định pháp y về tâm thần do Bộ luật tố tụng Hình sự quy định tiến hành giám định, xác định và kết luận bằng một bản Kết luận giám định pháp y tâm thần. Bản kết luận giám định là căn cứ để các Cơ quan tố tụng xem xét trách nhiệm hình sự của họ.
Như vậy, đối với trường hợp người thực hiện hành vi phạm tội trong tình trạng bị bệnh tâm thần hoặc bị bệnh khác gây mất nhận thức, mất khả năng điều khiển hành vi sẽ được miễn trách nhiệm hình sự khi thỏa mãn đồng thời 02 điều kiện sau:
– Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội xâm phạm các mối quan hệ xã hội được Luật hình sự bảo vệ.
Tại thời điểm thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội, người đó có kết luận bằng một bản Kết luận giám định pháp y tâm thần của Hội đồng giám định pháp y về tâm thần do Bộ luật tố tụng Hình sự quy định kết luận người phạm tội đang mắc bệnh làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.
Tuy nhiên, ,theo quy định của pháp luật hình sự hiện hành, đối với những người tâm thần phạm tội, họ vẫn có khả năng bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp có kết luận của Hội đồng giám định y khoa kết luận rằng họ chỉ bị hạn chế năng lực hành vi, chứ không phải mất năng lực hành vi. Khi đó, người bị bệnh tâm thần vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Trong trường hợp Hội đồng y khoa cấp có thẩm quyền kết luận giám định họ bị mất năng lực hành vi thì họ sẽ được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đồng thời, theo tinh thần của Điều 21 Bộ luật Hình sự hiện hành, người bị bệnh tâm thần chỉ được miễn trách nhiệm hình sự khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong trong lúc đang mắc bệnh. Còn nếu người đó thực hiện hành vi phạm tội trong trạng thái hoàn toàn bình thường mà trước khi bị kết án mới lâm vào tình trạng mất khả năng nhận thức hoặc mất điều khiển hành vi thì sẽ được xác định theo khoản 2 Điều 49 của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Nghĩa là, người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự nhưng trước khi bị kết án đã lâm vào tình trạng mắc bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình thì căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định y tâm thần, Tòa án có thể quyết định đưa người phạm tội vào một cơ sở điều trị để được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh và sau khi khỏi bệnh, người đó phải chịu trách nhiệm hình sự.
Để xử lý trách nhiệm hình sự đối với người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội, cơ quan tố tụng cần phải xác định được năng lực trách nhiệm hình sự của người đó. Trường hợp tại thời điểm thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội, người thực hiện hành vi không có năng lực trách nhiệm hình sự thì không phải chịu trách nhiệm hình sự. Trong một vụ án có đối tượng bị mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi, cần phải xem xét toàn diện, thật kĩ lưỡng tất cả các yếu tố tác động đến nhận thức và tâm lý của đối tượng đó khi phạm tội. Để đảm bảo điều tra, xét xử và kết án đúng người, đúng tội, tránh trường hợp bỏ lọt tội phạm phải thu thập các vật chứng, vật phẩm nghi có liên quan đến việc sử dụng rượu, bia, chất kích thích của đối tượng; yêu cầu hỏi, lấy lời khai của những người làm chứng xác định sơ bộ về việc nhân thân đối tượng có tiền sử bệnh lý về thần kinh hay bệnh gì không, có biểu hiện sử dụng rượu, bia hay chất kích thích không. Đồng thời, kịp thời phát hiện, đánh giá các biểu hiện bất thường của đối tượng đối tượng, bị can, bị cáo để xem xét đưa đối tượng đi giám định tâm thần nhằm xác định năng lực trách nhiệm hình sự của đối tượng, bị can, bị cáo theo quy định của Bộ luật tố tụng Hình sự.
Như vậy, căn cứ vào các quy định trên của pháp luật, căn cứ vào thông tin của từng vụ việc mà cơ quan tố tụng cần phải tiến hành các thủ tục để giám định tâm thần đối với người thực hiện hành vi giết người. Căn cứ vào kết luận giám định, cơ quan tố tụng sẽ áp dụng hình phạt hoặc biện pháp khác đối với người thực hiện hành vi gây nguy hiểm cho xã hội.
Đối với trách nhiệm dân sự, người đại diện hợp pháp của người tâm thần sẽ phải thay người phạm tội chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại về dân sự cho nạn nhân và bồi thường thiệt hại cho gia đình của nạn nhân (trong trường hợp nạn nhân đã chết hoặc trong trường hợp người phạm tội gây ra thiệt hại về tài sản cho người nhà của nạn nhân).
Khi có Bản kết luận giám định của Hội đồng y khoa có thẩm quyền về việc người phạm tội là cá nhân đang bị mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh lý khác khiến cho người phạm tội mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình tại thời điểm thực hiện hành vi vi phạm thì họ sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, những đối tượng này phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho nạn nhân và gia đình nạn nhân.
TIN HOT>>Thuê nhầm tài xế phê ma tuý, hai người chết oan
Website : Tra cứu phạt nguội 24h
Xem Mức Phạt nguội mới nhất : tại đây
Dự báo những tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025, nhu cầu kiểm định phương tiện tăng cao, Nam Định đã đồng loạt triển khai...
Phụ huynh giao xe cho con điều khiển khi chưa đủ điều kiện là một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến tai nạn giao thông...
CSGT lập biên bản vi phạm với các chủ phương tiện liên quan do có hành vi giao xe cho nhóm học sinh không đủ điều...
Chưa được cơ quan có thẩm quyền quản lý QL1 cấp phép, song nhà thầu đã tự ý đưa thiết bị cơ giới đào tan hoang...
Quá trình tuần tra kiểm soát, lực lượng CSGT phát hiện tài xế điều khiển xe đầu kéo vi phạm nồng độ cồn trên cao tốc...
(NLĐO) - Sau va chạm, người đàn ông ngã xuống đường, bị bánh xe cán qua... Ngày 16-10, Công an quận 12 (TP HCM) đang điều...
Ngành giao thông tỉnh Nghệ An đang cho xử lý ngăn sạt lở trên tuyến đường nối quốc lộ 7C (Đô Lương) đến đường Hồ Chí...
Những ngày cận kề Tết, lượng hàng hoá vận chuyển gia tăng khiến tần suất hoạt động của xe tự chế trên các tuyến đường Hà...
Cục Cảnh sát giao thông (CSGT) cho biết, Bộ Công an vừa ban hành kế hoạch cao điểm bảo đảm trật tự an toàn giao thông và trật tự...
Từ nay đến thời Tết Nguyên đán Giáp Thìn, lực lượng Cảnh sát Giao thông Thanh Hoá tiếp tục tăng cường theo dõi, giám sát thông...
Ngày 8/1, Công an huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk xử lý 7 trường hợp và vô hiệu hóa 2 nhóm Zalo thường xuyên thu thập...
Nhiều đối tượng lợi dụng tại ngoại vì có bầu hay nuôi cn nhỏ tiếp tục phạm tội. Từng bị tuyên phạt tù về tội lừa...
Theo quy định, từ năm 2024 sẽ có những trường hợp bắt buộc phải thi lại Giấy phép lái xe. Trường hợp nào? Mời quí vị...
Lao xe máy trúng một thiếu tá CSGT, Vũ Mạnh Dũng bị công an giữ lại và phát hiện vi phạm nồng độ cồn, dương tính...
Ngày 2/1, ông Nguyễn Hữu Khúc, Chủ tịch UBND huyện Hoài Ân (tỉnh Bình Định) đã ký các quyết định xử phạt hành chính 150 triệu...
Một con số ai xem qua cũng sốc: Theo thống kê của Cục CSGT (Bộ Công an), trong 3 ngày nghỉ Tết Dương lịch, lực lượng...
Nhiều người thắc mắc khi thấy lực lượng CSGT triển khai phương án hóa trang kết hợp công khai xử lý tài xế vi phạm nồng...
Mới đây, Sở Nội vụ có văn bản đề nghị Công an TP.HCM cung cấp danh sách cán bộ vi phạm nồng độ cồn khi tham...
Dịp cuối năm, người dân lo sợ nhiều trung tâm đăng kiểm trong tình trạng quá tải, cùng với đó là tâm lý lo ngại khó...
Theo đó, lực lượng CSGT TP.HCM vận động các tiệm sửa xe dọc quốc lộ 1 (quận Bình Tân, TPHCM) cam kết không rải đinh, vật...
Bạn đang cần tra cứu biển số xe ô tô, xe máy để kiểm tra xem các thông tin của chiếc xe cũng như thông tin của chủ...
Rất nhiều người thắc mắc với hàng loạt câu hỏi: Thời gian thông báo phạt nguội là bao lâu? Vi phạm giao thông bao lâu thì...
Mới đây, Công an TP Hải Phòng cho biết, Công an quận Kiến An (Hải Phòng) vừa xử phạt nguội một nam tài xế vì có...
Đại diện Phòng CSGT TP Hà Nội cho biết, cơ quan này đang chỉ đạo đội quản lý địa bàn xác minh, làm rõ clip người...
Gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều clip được cho là trường hợp cản đường xe ưu tiên. Vậy tình huống này sẽ bị...
Vừa qua, tỉnh Bắc Ninh mới lắp đặt thêm 3 điểm phạt nguội vi phạm giao thông và dự kiến sẽ lắp đặt thêm 11 điểm...
Sáng nay 15/12, lực lượng Công an TP.Phan Thiết (Bình Thuận) tổ chức ra quân, trấn áp tội phạm, đảm bảo an toàn, trật tự trước,...
Có thể nói, hiện nay mức xử lý vi phạm nồng độ cồn khá cao. Song, chỉ có duy nhất một trường hợp vi phạm có...
Cục Đăng kiểm cảnh báo tình trạng mạo danh cán bộ đăng kiểm tư vấn dịch vụ gia hạn đăng kiểm tại nhà và khuyến cáo...
Từ 15/12, Quảng Trị đưa hệ thống giám sát trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn toàn tỉnh vào hoạt động, xử phạt nguội...
Sau khi rủ một thiếu nữ quê Thanh Hoá đến quán uống rượu mừng sinh nhật, nhóm thanh thiếu niên nảy sinh ý đồ cho nạn...
Tuyến cao tốc Vân Đồn – Móng Cái được khởi công từ tháng 9/2015 và hoàn thành vào 31/1/2019, sử dụng hệ thống điều khiển giao...
Chỉ trong 1 ngày, lực lượng CSGT Bắc Giang đã kiểm tra, xử phạt 238 trường hợp vi phạm TTATGT, gồm 190 trường hợp vi phạm...
Trong các buổi tiệc, liên hoan nhất la dịp lễ Tết, nhiều người vẫn có thói quen ép người khác uống rượu bia đến mức mất...
Bộ Công an vừa đề xuất quy định về 6 trường hợp người thi hành nhiệm vụ độc lập được nổ súng vào đối tượng mà...
Giấy phép lái xe hay còn được gọi với cái tên thông dụng là bằng lái xe là một loại chứng chỉ do cơ quan nhà...
Hiện các lực lượng chức năng tỉnh Bến Tre đang tăng cường công tác tuần tra kiểm soát, xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm...
Hiện tượng không ít người nổi danh tửu lượng cao uống bia rượu rất cao, uống nhiều nhưng không hề có biểu hiện say vào thời...
Tình trạng tấn công CSGT, công an làm nhiệm vụ xảy ra ngày càng nhiều. Vụ việc mới nhất vừa xảy ra tại Hải Dương. Sau...
Văn hóa đỗ xe là câu chuyện không còn mới nhưng vẫn luôn gây nhiều tranh cãi trong cộng đồng, với các ý kiến thường chia...
Ngành chức năng tỉnh Bình Dương đã mời làm việc đối với 420 doanh nghiệp nợ Bảo hiểm xã hội (BHXH) của 9.700 người lao động....
Sáng kiến bỏ đèn đỏ và tổ chức phân luồng lại giao thông đường bộ đạt giải nhất ý tưởng sáng kiến An toàn giao thông Việt...
Hiện nay, có rất nhiều vụ án nghiêm trọng diễn ra, nhưng khi kiểm tra thì người phạm tội lại có hồ sơ chuẩn đoán bị...
Thời gian qua xảy ra rất nhiều vụ sau khi gây ra tai nạn giao thông, người gây tai nạn bỏ trốn như vụ việc cháu...
Việc tra cứu phạt nguội là quyền và nghĩa vụ của chủ phương tiện. Chủ phương tiện có thể tra cứu phạt nguội để nắm được...
Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP ban hành ngày 30.12.2019, lỗi đi vào đường cấm sẽ bị mức xử phạt từ 200.000 - 2.000.000 đồng (tùy vào loại...
Cảnh sát giao thông tỉnh Quảng Trị cho biết đang tiến hành kêu gọi người dân cung cấp video, hình ảnh, thông tin vi phạm giao...
Bình chữa cháy, còn được gọi là bình chữa cháy di động, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và bảo vệ...
Tổng cục Đường bộ Việt Nam yêu cầu sở giao thông vận tải các tỉnh thành phố; các cục quản lý đường bộ sử dụng thiết...
Khi lực lượng công an mở các đợt cao điểm tuần tra kiểm soát xử lý vi phạm nồng độ cồn, trấn áp tội phạm đường...
Từ ngày 15/10 đến 18/10, Công an TP Bắc Giang qua camera giám sát giao thông đã xử phạt 107 trường hợp vi phạm an toàn...
Gần đây, trên mạng xã hội, Ngọc Trinh đã đăng những hình ảnh biểu diễn với các động tác nguy hiểm trên mô tô. Ở trên...
Theo quy định, những trường hợp dưới đây cần phải đi đổi Giấy đăng ký xe kể từ tháng 10/2023 theo chỉ thị của Thông tư...
Trên địa bàn TP Bắc Giang hiện đang có gần 200 camera giám sát giao thông và an ninh trật tự được lắp đặt tại các...
Những hiểu biết cơ bản về đèn tín hiệu giao thông được áp dụng ba loại màu tín hiệu: Xanh, vàng và đỏ. - Tín hiệu...
Thống kê từ lực lượng CSGT các địa phương cho thấy, hiệu quả xử phạt nguội, nhất là với xe máy chỉ đạt khoảng trên dưới...
Trước tình hình giao thông diễn biến phức tạp, Công an TP Tân An, Long An vừa đưa vào vận hành, sử dụng và khai thác...
Hiện nay cơ quan chức năng nhiều tỉnh thành nhất là tại các TP lớn trên cả nước đang quyết liệt tăng cường “phạt nguội” để...
Không ít tài xế chưa hiểu rõ phạt nguội là gì và cách tra cứu phạt nguội ô tô xe máy như thế nào. Đừng lo,...
Không chỉ ô tô mà xe máy vi phạm giao thông cũng có thể bị CSGT TP.HCM ghi hình hoặc trích xuất camera trên đường phố...
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để thu thập dữ liệu và phạt nguội vi phạm...